Dwie firmy o podobnych nazwach – jak można rozwiązać ten problem?

Nazewnictwo firm pozostawia wiele do życzenia. Setki przedsiębiorstw nazywają się tak samo, przez co klienci czują się oszołomieni. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę CEIDG hasło „TOMBUD”. Wyniki? 398 pozycji, które zawierają to słowo. Jeżeli chcesz uchronić swoją firmę przed takim losem, to ten artykuł jest dla Ciebie.

Ochrona marki firmy w Kodeksie cywilnym

Przede wszystkim pamiętaj, że markę można chronić na dwa sposoby. Pierwszy z nich to model bez formalnej rejestracji, który przyznaje Twojej firmie tylko minimalną ochronę. Drugi model polega na formalnej rejestracji znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. To rozwiązanie zapewnia najsilniejszą ochronę prawną marki.

Zacznijmy jednak od omówienia modelu ochrony bez rejestracji.

Firma w znaczeniu prawnym to oznaczenie przedsiębiorcy, który jest podmiotem stosunków prawnych. Dlatego w uproszczeniu można powiedzieć, że firma jest nazwą przedsiębiorcy.

Każdego właściciela firmy obejmuje ochrona opisana w Kodeksie cywilnym. Z jego przepisów wynika, że firma przedsiębiorcy musi się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na tym samym rynku.

Gdybyś nagle się dowiedział, że ktoś posługuje się identyczną albo podobną do Twojej nazwą firmy, to chronią Cię przepisy art. 4310: „Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia”.

Każda osoba, która zakłada działalność gospodarczą, musi ją zarejestrować. Nazwa firmy pojawia się wtedy w CEIDG bądź KRS. Dlatego zanim zaczniesz działać na rynku i wydasz masę pieniędzy na stworzenie logo czy strony internetowej, pamiętaj o tym, by sprawdzić czy jakiś konkurent nie używa już wymyślonej przez Ciebie nazwy.

Dwie firmy o podobnych nazwach, a czyn nieuczciwej konkurencji.

Markę Twojej firmy chroni nie tylko Kodeks cywilny, ale również ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ochronie podlega wtedy oznaczenie przedsiębiorstwa.

Art. 5 ustawy stanowi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.

O czynie nieuczciwej konkurencji można mówić, kiedy istnieje możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości firmy. Jeśli dwóch przedsiębiorców o podobnych nazwach działa na tym samym rynku asortymentowym (np. gdy są to dwa przedsiębiorstwa budowlane) oraz geograficznym, to możemy mieć do czynienia z naruszeniem prawa.

Kolizja nie będzie miała miejsca, jeżeli firmy oferują różne towary lub usługi, a więc działają na różnych rynkach. Nie będzie wówczas możliwości wprowadzenia klientów w błąd, bo firmy te nie są względem siebie konkurencyjne.

Jeśli nie chcesz złamać prawa, musisz pamiętać, że nazwa Twojej firmy musi być na tyle różna, by nie było mowy o pomyłce ze strony konsumenta. Oczywiście mówimy tu o sytuacji, kiedy dwie firmy o podobnych nazwach działają na jednym rynku. Nie będziemy mieć do czynienia z kolizją, gdy jedna z firm jest piekarnią, a druga zajmuje się branżą budowlaną.

Dwie firmy o podobnych nazwach, a prawo autorskie.

Prawo autorskie pomoże Ci chronić logo Twojej firmy. W przytłaczającej większości przypadków taka ochrona nie będzie natomiast przysługiwać na samą nazwę firmy. Sądy uznają, że pojedyncze słowa bądź proste ich zestawienia są za mało oryginalne aby mogły być uznane za utwór. Oczywiście może się tak zdarzyć, że nazwa Twojej firmy będzie tak mocno fantazyjna, że obejmie ją prawo autorskie. Tego jednak dowiesz się dopiero kiedy zapadnie wyrok w sądzie.

Dużo bardziej prawdopodobne, że za utwór zostanie uznane firmowe logo. Choć i ono powinno zawierać w sobie odpowiednią dozę fantazji. Broniąc się przed konkurentem, który używa Twojego logo, możesz powołać się na art. 78 ust. 1 Prawa autorskiego. Wynika z niego, że możesz żądać zaniechania danego działania, a jeśli dojdzie już do naruszenia, możesz domagać się usunięcia jego skutków. Sąd może przyznać w takim przypadku odszkodowanie.

Dwie firmy o podobnych nazwach, a zarejestrowany znak towarowy.

Sytuacja, w której istnieją na rynku dwie firmy o podobnych nazwach, nie należy do rzadkości. W takim przypadku znajdziesz się na zdecydowanie silniejszej pozycji, jeżeli wcześniej nazwę firmy zarejestrujesz w Urzędzie Patentowym jako znak towarowy. 

Od strony formalnej znak towarowy jest oznaczeniem, które pozwala odróżnić towary i usługi jednego przedsiębiorstwa od towarów i usług innego przedsiębiorstwa. Znakami towarowymi mogą być to być między innymi:

• wyraz;
• logo;
• rysunek;
• kompozycja kolorystyczna;
• forma opakowania
• lub ornament.

Do grona niekonwencjonalnych znaków towarowych można zaliczyć:

• kolory;
• dźwięki;
• prezentacje multimedialne;
• zapachy.

Po rejestracji uzyskujesz ograniczony monopol na korzystanie z danego oznaczenia na terenie całej Polski lub Unii Europejskiej. Naturalnie nie ma obowiązku rejestrowana znaków, ale przynosi to wiele korzyści. Widać to szczególnie kiedy dochodzi do sporu o markę. 

Nie jesteś jeszcze przekonany do rejestracji znaku towarowego?

To wyobraź sobie taką sytuację: zakładasz firmę pod chwytliwą nazwą, tworzysz oryginalne logo, rozwijasz biznes, inwestujesz w marketing. Twoja firma staje się coraz bardziej znana, zdobywasz nowych klientów. I nagle otrzymujesz zawiadomienie z kancelarii prawnej, że Twoja błyskotliwa nazwa jest chroniona znakiem towarowym przez kogoś innego. Jesteś zmuszony zaprzestać jej używania, bo inaczej grożą Ci surowe konsekwencje.

Wydaje Ci się to nieprawdopodobne? Okazuje się, że markę firmy można ukraść i do takich sytuacji faktycznie dochodzi. Marka to często najcenniejsze co firma posiada. Warto w tym miejscu zacytować Johna Stuarta, dyrektora w korporacji Quaker:

"Gdyby trzeba było podzielić firmę, to oddałbym majątek, halę produkcyjną i wyposażenie,

a sobie zatrzymałbym markę - i tak wyszedłbym na tym o wiele lepiej."

Wyobraź sobie co byś czuł, gdyby przyszło Ci budować markę od nowa. To jak konieczność zmiany własnego nazwiska.

Korzyści z rejestracji znaku towarowego

Na rejestracji znaku towarowego jesteś w stanie zyskać wiele.

Po pierwsze zastrzegając markę Twojej firmy, uniemożliwiasz jej kradzież. Żaden konkurent nie będzie mógł wykorzystać nazwy, którą sam wymyśliłeś.

Po drugie – stajesz się pełnoprawnym właścicielem swojej marki. Myślisz, że od samego wpisania na listę CEIDG zyskujesz prawo do marki? Jesteś w błędzie.

Żaden urzędnik, u którego dokonujesz rejestracji firmy nie interesuje się tym, czy wybrana przez Ciebie nazwa nie narusza cudzego znaku towarowego! To ty musisz dokonać rozeznania na rynku, żeby któregoś dnia nie stracić swojej marki.

Jeśli chcesz uzyskać formalne prawo do marki swojej firmy, musisz zarejestrować znak w Urzędzie Patentowym. Im wcześniej to zrobisz, tym szybciej zyskasz poczucie bezpieczeństwa, które w biznesie jest bardzo ważne. Pamiętaj też, że prawo ochronne na znak towarowy otrzyma ten, kto pierwszy o nie wystąpi. Liczy się data zgłoszenia znaku w Urzędzie.

Po trzecie, rejestrując znak towarowy, zyskujesz broń w walce z nieuczciwą konkurencją.

Koniec z martwieniem się, że inni wykorzystają Twój sukces i stworzą firmy o podobnych czy nawet identycznych nazwach. Dzięki rejestracji znaku jesteś w stanie zmusić nieuczciwego konkurenta do zmiany nazwy. Masz zdecydowanie większą szansę na wygraną w sądzie, bo wystarczy jedynie, że pokażesz świadectwo rejestracji znaku. 

Warto również wspomnieć, że możesz żądać wypłaty odszkodowania od osoby odpowiedzialnej za naruszenie Twoich praw.

Skorzystaj z wiedzy rzecznika patentowego.

Najlepszym sposobem na uniknięcie sytuacji, w której istnieją dwie firmy o tej samej nazwie jest zarejestrowanie znaku towarowego. Ochrona, którą w ten sposób uzyskasz będzie silniejsza od ochrony, którą masz bez takiej rejestracji. Dzięki świadectwu z Urzędu Patentowego bez trudu potwierdzisz prawo do marki, nawet jeśli Twój konkurent będzie działał na drugim końcu Polski.

Pamiętaj jednak, że w określonych przypadkach prawo ochronne do znaku towarowego można unieważnić. Oznacza to, że nawet jeżeli swój znak towarowy zarejestrujesz, to Twój konkurent np. w ramach obrony, może podjąć próbę unieważnienia decyzji eksperta z Urzędu Patentowego. Z tego właśnie powodu warto wcześniej umówić się na poradę prawną do rzecznika patentowego. 

Będzie on w stanie określić czy w danym przypadku rejestracja jest najlepszą strategią działania. Jeżeli uzna, że w Twoim przypadku zastrzeżenie znaku towarowego wiąże się z ryzykiem, to może zaproponować inne rozwiązanie.