Instrument pochodny

Na Giełdzie Papierów Wartościowych możesz inwestować również w instrumenty pochodne.

Dzielą się one na dwa oddzielne rodzaje instrumentów – kontrakty terminowe i opcje. Cena instrumentu pochodnego zależy od ceny innego instrumentu nazywanego bazowym. Instrumentami bazowymi mogą być: akcje, obligacje, waluty i indeksy giełdowe.

Scharakteryzuję krótko kontrakt terminowy. Jest to umowa zawierana pomiędzy sprzedającym i kupującym. Sprzedawca (zajmujący pozycję krótką) uzgadnia z nabywcą (zajmującym pozycję długą) termin, instrument bazowy, cenę i ilość zakupu. Obaj są zobowiązani do zrealizowania w określonym czasie tego kontraktu. Sprzedający instrument bazowy zarobi „marżę”, jeśli cena ustalona w umowie będzie wyższa od faktycznej ceny instrumentu bazowego (taniej kupi, drożej sprzeda). Traci wtedy na tym kupujący.

Jednak nabywcy opłaci się inwestycja, podczas kupna instrumentu po niższej cenie od sprzedającego (określonej w kontrakcie) od faktycznej (tanio nabędzie, drogo może sprzedać). Jeśli jeden zyska, drugi straci. Nie zdarza się możliwość, aby obaj zarobili lub obaj stracili. Dzięki temu, można zarabiać na zwyżkach i spadkach. To ogromna zaleta kontraktów.

Natomiast opcje dają nabywcy prawo do zawarcia transakcji określonym instrumentem bazowym (a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym czasie po z góry określonej cenie. Natomiast sprzedawca (wystawca) opcji jest zobowiązany do zawarcia transakcji, jeżeli posiadacz opcji wykona swoje prawo, czyli będzie chciał zawarcia transakcji zgodnie z umową.

Opcje mają tę przewagę nad akcjami, że można zarabiać na spadkach i wzrostach, jak również do zyskania dużej kwoty, jest potrzebny mały kapitał (wynosi on kilka % ceny akcji). Wpłacamy go jako depozyt do biura maklerskiego. Jeśli nabywca (znaczy, w tym wypadku my) nie będzie chciał w dniu wygaśnięcia kupić instrumentu bazowego, traci on tylko (albo aż) swój depozyt.

Zyski z opcji często są wyższe (procentowo) w porównaniu do zarobku z akcji. Aby na nich zarobić, a nie stracić, musi być spełniony jeden z dwóch możliwych warunków:

jeśli kupujesz opcje, kurs instrumentu bazowego będzie większy od kursu wykonania (kwoty określonej w umowie), w dniu wygaśnięcia;
kiedy sprzedajesz opcje, kurs instrumentu bazowego będzie niższy od kursu od kursu wykonania.

Wrzucając pieniądze w instrumenty pochodne możesz wykorzystać dźwignię finansową. Pozwala ona wiele zarobić, z drugiej strony strata może być dość dotkliwa.